Zaskakujące wyniki badań działania nikotyny u... szczurów. Według szwedzkiej uczonej Julii Morud Lekholm z uniwersytetu w Goteborgu, nikotyna zmienia funkcjonowanie mózgu, a efekt ten utrzymuje się długo po jej
odstawieniu. Być może dlatego tak trudno na zawsze zerwać z tym nałogiem.
Podczas eksperymentów badaczka sprawdzała, jak zwierzęta, którym podawano roztwór nikotyny przez 3 tygodnie, poradzą sobie z jej odstawieniem. Okazuje się, że przez 3 miesiące zachowywały się normalnie. Po tym czasie zaczęły podejmować ryzykowne działania, stały się bardzo odważne. U szczurów przejawiało się to poprzez szukanie jasno oświetlonych obszarów, których
normalnie starają się unikać. Badaczka powtórzyła eksperyment - w sumie wykonała go na 108 szczurach. A wyniki było takie same.
- Zwierzęta, które dostawały wcześniej nikotynę, spędzały znacznie
więcej czasu w niebezpiecznych obszarach niż te, które dostawały roztwór
soli fizjologicznych. Nie obserwowaliśmy tego zaraz po odstawieniu
nikotyny, lecz dopiero po trzech i więcej miesiącach okresu abstynencji –
mówi Julia Morud Lekholm.
Dziwaczne zachowanie pojawiało się znienacka, co wydawało się uczonej
bardzo dziwne. Zwłaszcza, że efekt ten nasilał się z czasem.
Co ciekawe, wraz z pojawieniem się zmian w zachowaniu szczurów,
badaczka zaobserwowała przemiany w funkcjonowaniu neuroprzekaźników w
mózgach zwierząt. Po kolejnych czterech miesiącach doszło do całkowitego
odwrócenia działania tzw. systemu GABA w szczurzym układzie nagrody.
Normalnie tłumi on przekazywanie sygnału, natomiast u badanych zwierząt
uzależnionych od nikotyny wręcz go potęgował. Tu prawdopodobnie tkwi
wyjaśnienie zagadki narastającej brawury gryzoni: ich układ nagrody był
coraz bardziej pobudzony. U szczurów na nikotynowym głodzie ryzykowne
działania przynosiły coraz większą ekscytację i przyjemność, zamiast
strachu.
- Oczywiście, szczury i ludzie bardzo różnią się od siebie, ale jeśli
w grę wchodzi układ nagrody, jesteśmy do siebie podobni. Także, gdy w
grę wchodzi podejmowanie ryzykownych zachowań, można to podobieństwo w
pewien sposób do siebie odnieść – mówi Julia Morud Lekholm.
Uczona uważa, że zmiany w przesyle impulsów w mózgu mogą częściowo
tłumaczyć trudności wielu osób, które chcą rzucić palenie. Zmiany w
funkcjonowaniu układu nagrody mogą potęgować chęć powrotu do nałogu.