Rola duchowości w leczeniu uzależnień

O "Medycznych konsekwencjach uzależnień oraz roli duchowości w ich leczeniu" była mowa podczas XI Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, zorganizowanej przez Klinikę Wolmed, która odbyła się w jej siedzibie w Dubiu.

Zdaniem ordynatora Kliniki, lekarza specjalisty psychiatry, Sławomira Wolniaka, wiara, czy to w Boga, ducha, czy w istotę wyższą, ma duży wpływ na osoby leczące się z uzależnień. Takie są też przecież założenia klubu Anonimowych Alkoholików, który odwołuje się do istoty wyższej. Jak zauważa prof. dr hab. n. med. Wojciech Gruszczyński, problematyka duchowości w piśmiennictwie psychiatrycznym, zwłaszcza polskim, nie budziła dotychczas praktycznie żadnego zainteresowania.  

Sama duchowość w psychiatrię weszła dość mocno dopiero dopiero w 2015 r. Na 168. Zjeździe Towarzystwa Psychiatrycznego w Stanach Zjednoczonych, który jest wyznacznikiem i wskazówką dla całej psychiatrii światowej, zauważono, że w psychiatrii jest zbyt mało duchowości, nie tej rozumianej z poczucia biologicznego. – Pojęcie duchowości jest terminem ogólnoludzkim (światowym) pod względem wyznawanych religii monoteistycznych bardzo zróżnicowanym i podlegającym zmianom historycznym – twierdzi prof. Gruszczyński, Kierownik Kliniki Zaburzeń Nerwicowych Związanych ze stresem UM w Łodzi. – Problematyka duchowości jest znaczącym elementem terapii uzależnień.

I jako przykład podaje uzależnionych od alkoholu górali z Zakopanego, którzy ślubują "na górce", że przez rok nie wezmą alkoholu do ust. Nie dość, że nie piją, to jeszcze nie mają żadnych objawów abstynencyjnych – nie drżą im ręce, nie mają koszmarów sennych, nie są drażliwi ani wybuchowi. W ich przypadku wiara wydaje się radzić sobie z tego typu problemami, które dotykają uzależnionych od alkoholu.

Podczas konferencji nie zabrakło też cennych informacji na temat samej pracy z osobami uzależnionymi oraz stosowaniu najnowszych metod. Czym jest dialog motywujący, jak wykorzystać go w pracy, wyjaśniała mgr Karina Stasiak, certyfikowany specjalista terapii uzależnień, kierownik Oddziału Leczenia Uzależnień w Klinice Wolmed. – Dialog motywujący to szczególny sposób rozmowy z pacjentem, w którym w znacznym stopniu uwzględnia się jego zdanie – tłumaczy Karina Stasiak. – Metoda oparta jest na podejściu humanistycznym, terapii systemowej, terapii poznawczo-behawioralnej, psychologii inspiracji i psychologii motywacji. Dialog jest głównie nastawiony na rozpoznanie problemu pacjenta i zmotywowania do wprowadzenia najlepszych dla niego zmian.

W tegorocznej konferencji udział wzięło ponad 100 uczestników. Prelekcje przygotowało siedmiu wybitnych wykładowców, psychiatrów, psychologów, zajmujących się problematyką uzależnień. Współorganizatorzy konferencji to Fundacja "Rozwój - Lepsza Przyszłość" i Społeczna Akademia Nauk. Patronem honorowym wydarzenie objęli Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi oraz starosta bełchatowski Waldemar Wyczachowski.

Współorganizatorzy:

 

 Honorowi patroni:

 Srebrny sponsor:

Sponsorzy:

Zdjęcia z konferencji: 

Konferencja Kliniki Wolmed

Klinika Psychiatryczna i Terapii Uzależnień Wolmed wraz z Fundacją „Rozwój – Lepsza Przyszłość“ zapraszają lekarzy, psychologów, terapeutów, a także studentów medycyny i psychologii do udziału w XI Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. „Medyczne konsekwencje uzależnień oraz rola duchowości w ich leczeniu“. Wśród prelegentów znajdą się profesorowie: Piotr Gałecki, Lucyna Golińska, Wojciech Gruszczyński, Bartosz Łoza, Agata Szulc i Jerzy Vetulani. Będzie mowa m.in. o schizofrenii, uzależnieniach behawioralnych i klasyfikacji uzależnień. Konferencja odbędzie się w siedzibie Kliniki w Dubiu koło Bełchatowa w dn. 14 października 2016 r. Uczestnictwo w konferencji premiowane jest punktami edukacyjnymi, koszt udziału wynosi 150 zł. W podobnych konferencjach w poprzednich latach uczestniczyło ok. 80-90 osób z całego kraju. Spotkania wpisały się już na stałe do kalendarza przedsięwzięć o wysokiej renomie – służą edukacji i wymianie poglądów uczestników.
Zgłoszenia uczestnictwa przyjmowane są na formularzu (dostępnym poniżej oraz na stronie www.wolmed.pl). Wypełniony należy przesłać na adres sekretariat@wolmed.pl lub faksem pod nr tel. 44/631-92-51. Zachęcamy też do zapoznania się z programem konferencji.

Sztuka remedium na stres i zmęczenie

Podczas wakacyjnych wyjazdów lubimy podróżować - zwiedzać nowe miejsca, podziwiać zabytki, oglądać dzieła sztuki... To relaksuje, pozwala zdystansować się od codziennych problemów. Naukowcy z Bolonii idą o krok dalej i twierdzą, że oglądanie dzieł sztuki... redukuje stres i korzystnie wpływa na zdrowie! Zbadali oni osoby w wieku od 19 do 81 lat - a dokładniej mówiąc - reakcje ich organizmu na widok fresków w sanktuarium w Piemoncie.

Co ciekawe, po raz pierwszy dokonano dokładnych pomiarów zmian w organizmie, do jakich dochodzi w rezultacie kontaktu z pięknem sztuki.

 Miejscem badań było majestatyczne XVI-wieczne sanktuarium w miejscowości Vicoforte koło Cuneo, słynące z udekorowanej freskami kopuły, największej na świecie w kształcie elipsy.

Do eksperymentu wybrano osoby z wykształceniem średnim i wyższym, mające średni kontakt z kulturą. Przed wejściem uczestników badań na kopułę, a następnie po zejściu z niej lekarze z miejscowej przychodni pobierali od nich próbkę śliny, by stwierdzić poziom zawartości kortyzolu w organizmie na początku zwiedzania i po jego zakończeniu.

Kortyzol to naturalny hormon steroidowy, nazywany hormonem stresu. Jego nadmiar prowadzi do wielu chorób, powikłań sercowo-naczyniowych, zaburzenia odporności, depresji, chronicznego zmęczenia.

Eksperci uznali wyniki wręcz za zaskakujące. U uczestników eksperymentu stwierdzono spadek poziomu kortyzolu w czasie wizyty w zabytku średnio o 60 procent. Niemal wszyscy, bo 90 procent z nich powiedziało zaś lekarzom, że po zwiedzaniu czuje się lepiej.

fot. www.arts.gov

źródło: www.pap.pl

"Gra Fair Play" czyli warsztaty dla piłkarzy

Klinika Wolmed rozpoczyna realizację zadania "Gra Fair Play", na który otrzymała dofinansowanie z Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych. Z uwagi na to, że hazard wśród piłkarzy jest bardzo dużym problemem, zadanie to skierowane jest do wszystkich klubów Ekstraklasy i I Ligi Piłki Nożnej w Polsce. Polega na realizacji 2-dniowych warsztatów dla piłkarzy oraz innych osób bezpośrednio związanych z piłką nożną. Zostaną one zrealizowane do końca 2016 r. Szczegóły pod nr. tel. 603-520-358.

Pogłębiona terapia w Klinice Wolmed

Klinika Wolmed zaprasza do udziału w warsztatach terapii pogłębionej, skierowanych do osób utrzymujących abstynencję. Będą się one odbywać w każdy przedostatni weekend miesiąca, termin pierwszych to 20-21 sierpnia 2016 r. Poprowadzą je wykwalifikowani specjaliści Klinki.

Poniżej tematyka poszczególnych zajęć:
1. Co zrobić, aby nie wracać do uzależnienia?
2. Jak mówić, aby nas słuchano i jak słuchać, aby do nas mówiono? Czyli o korzyściach płynących z komunikacji.
3. Kim jestem? Moja droga życia i wartości, jakie w niej znajdę.
4. Stres - jak uniknąć pułapki i skorzystać z dobrodziejstw.
5. Jak radzić sobie ze złością, poczuciem winy i lękiem? Czy mogą stanowić elementy rozwoju?
6. Rzecz o asertywności.

Warsztaty obejmują 14 godzin zajęć – w sobotę w godz. 9-13 i 15-21, w niedzielę – g. 9-13. Koszt dwudniowych zajęć to 350 zł. Koszt zakwaterowania oraz wyżywienia podczas warsztatów, obejmującego śniadanie, kolację i dwa obiady, wynosi 100 zł.
Wszystkie osoby zainteresowane uczestnictwem w warsztatach prosimy o rezerwowanie miejsca pod nr tel. 44/635-63-03. Decyduje kolejność zgłoszeń, liczba miejsc ograniczona. Warunkiem uczestnictwa jest wpłata zaliczki w kwocie 100 zł w terminie do 15 sierpnia. Nr konta bankowego znajduje się na stronie www.wolmed.pl/kontakt

Utrzymać abstynencję

 Warsztaty terapeutyczne pn. „Trzeźwe życie jest super” dla osób uzależnionych od alkoholu, których celem jest pomoc w dalszym utrzymywaniu abstynencji, organizuje Fundacja „Rozwój – Lepsza Przyszłość”. Dzięki nim osoba uzależniona będzie pracować nad rozwojem umiejętności psychospołecznych, pozwalających na skuteczne odnalezienie swojej wartości. Jako że jest to program warsztatowy, zawiera elementy przekazywania wiedzy, autodiagnozy, umożliwia nauczenie się budowania nowych, zdrowych zachowań i utrwalania ich podczas ćwiczeń. Warunkiem udziału w warsztacie jest co najmniej półroczna abstynencja. Osoby zainteresowane i zakwalifikowane do projektu uczestniczą w tematycznie ułożonych zajęciach. Mają one stałą strukturę, rozpoczynającą się od autodiagnozy własnych problemów, poprzez rozpoznanie dotychczasowych metod radzenia sobie z problemem, po wypracowanie i naukę nowych umiejętności służących rozwiązywaniu problemu.

Warsztaty są skierowane do 12-osobowej grupy i będą trwać 10 godzin. Zapisy pod numerem tel. 502-730-508. Decyduje kolejność zgłoszeń. Projekt jest dofinansowany przez miasto Bełchatów w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Przeciwdziałania Alkoholizmowi. 

Warsztaty dla uzależnionych

Fundacja „Rozwój - Lepsza Przyszłość” realizuje projekt adresowany do rodzin i bliskich osób uzależnionych od alkoholu, polegający na udziale w cyklu bezpłatnych zajęć terapeutycznych, pod nazwą „Empatia”. Ich rolą jest ukazanie, że alkoholizm jest chorobą, która wymaga leczenia, nie zaś złą wolą czy słabością charakteru. Zajęcia mają pomóc we wskazaniu racjonalnych sposobów na wyjście z trudnej sytuacji, w jakiej się znaleźli. Można to osiągnąć poprzez uzyskanie profesjonalnej pomocy terapeutycznej. Dzięki niej osoba uzależniona oraz jej bliscy będą w stanie odzyskać prawidłowy obraz swojej sytuacji, zrozumieć ją oraz odzyskać wewnętrzną równowagę i spokój. Program pomaga w odzyskaniu kontroli nad swoim życiem, zrozumieniu własnych potrzeb i oczekiwań oraz w przejęciu odpowiedzialności za swoje życie.

Projekt polega na uczestniczeniu w 10-godzinnym warsztacie 12-osobowej grupy, który odbędzie się w Poradni Zdrowia Psychicznego i Leczenia Uzależnień „Wolmed” przy ul. Opalowej 9 w Bełchatowie. Zapisy przyjmowane są pod numerem tel. 504-925-636. Decyduje kolejność zgłoszeń.

Projekt realizowany przez Fundację dofinansowany jest przez miasto Bełchatów w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Przeciwdziałania Alkoholizmowi. 

Warsztaty dla małżeństw

Pomoc małżeństwom i parom, w których jeden z partnerów boryka się z uzależnieniem od hazardu, oferuje Klinika Wolmed w Dubiu podczas cyklu bezpłatnych warsztatów „Razem”. Ich celem jest pomoc zarówno osobie uzależnionej, jak i jej partnerowi. Podstawą walki z uzależnieniem jest zrozumienie jego istoty oraz działania mechanizmów, jakie występują w tym przypadku. Celem warsztatów jest poprawienie relacji między partnerami, odbudowanie zaufania, wspieranie w dalszym utrzymywaniu abstynencji,a także rozwój umiejętności psychospołecznych pozwalających rodzinie na skuteczne odnalezienie swojego miejsca w życiu społecznym. Zadaniem prowadzących warsztat terapeutów jest stworzenie wartości, jakimi operować będzie rodzina w swoim zdrowieniu. Ze względu na to, że jest to program warsztatowy, zawiera elementy przekazywania wiedzy auto diagnozy oraz nauczenia się budowania nowych, zdrowych zachowań. W każdym warsztacie może wziąć udział 6 par – w planach są dwa weekendowe spotkania. Termin najbliższych warsztatów to 9-10 kwietnia, kolejnych - 16-17 lipca. Zapisy pod numerem tel. 603-520-358 – liczba miejsc ograniczona.
Projekt jest realizowany ze środków funduszu rozwiązywania problemów hazardowych pozostających w dyspozycji Ministra Zdrowia.

Klinika Wolmed zaprasza do współpracy

Klinika Psychiatryczna i Terapii Uzależnień WOLMED posiada akredytację Ministerstwa Zdrowia do prowadzenia specjalizacji w dziedzinie psychiatrii (rezydentura), w związku z tym zapraszamy do współpracy 2 lekarzy. Zapewniamy podnoszenie kwalifikacji w oparciu o współpracę z wybitnymi specjalistami z terapii uzależnień i leczenia nerwic na oddziale psychiatrycznym i w poradni zdrowia psychicznego. Zapewniamy zakwaterowanie i wyżywienie.

Ponadto Klinika informuje, że jest jednostką uprawnioną do prowadzenia staży klinicznych poradnianych i szpitalnych dla lekarzy na oddziale terapii uzależnień i leczenia nerwic.
Kontakt: Klinika Wolmed, Dubie 1A, 97-420 Szczerców, tel. 44/635-63-03.

Mądre bieganie

Według fińskich naukowców bieganie zwiększa możliwości naszego mózgu. Naukowcy z University of Jyväskylä przeprowadzili badania na szczurach, które pokazały, że wysiłek tlenowy - właśnie taki jak bieganie - przyspiesza tworzenie się nowych komórek nerwowych w rejonie hipokampa. Wszystko wskazuje na to, że i u ludzi powinno być podobnie. To ten rejon odpowiada za nasze zdolności uczenia się i zapamiętywania. Co oznacza, że bieganie może w tym pomóc.

Finowie przeprowadzili na szczurach serię eksperymentów, w których badali wpływ różnych form treningu: tlenowego, beztlenowego i interwałowego. Przeplatają się w nich fazy intensywnego wysiłku i odpoczynku. Testy trwały od 6 do 8 tygodni. Zmiany zachodzące w mózgu zwierząt porównywano z grupą kontrolną szczurów, którym nie stwarzano okazji do żadnego wysiłku.

Z badań wynika, że najwięcej nowych komórek nerwowych tworzyło się w rejonie hipokampa tych szczurów, które uczestniczyły w treningu tlenowym (intensywnie biegając). Przyrost komórek u zwierząt biegających dobrowolnie na karuzeli był nawet 2-3 razy większy, niż u tych, które nie ruszały się prawie w ogóle.

"The Journal of Physiology" pisze, że efekt u człowieka powinien był podobny, co oznacza, że właśnie systematyczny trening tlenowy, np. właśnie bieganie, może najbardziej pomóc nam w uczeniu się. 

źródło: rmf24.pl/nauka

Dane wyślą do mózgu, jak do komputera

Naukowcy z Kalifornii stworzyli prototyp urządzenia, które pozwoli „ściągać” dane do ludzkiego mózgu. To może oznaczać, że nauka języka obcego czy przygotowanie się do egzaminu będzie wiązać się z przekazaniem wiedzy oraz nowych umiejętności. 

Badacze twierdzą, że skonstruowane przez nich urządzenie będzie w stanie przekazać nam wiedzę i przyspieszyć zdobywanie nowych umiejętności. Potwierdziły to badania zorganizowane pod kierownictwem dr. Matthew Phillipsa. Do testów zaproszono wyszkolonych pilotów, następnie przestudiowano aktywność ich mózgu, a zdobyte dane przetransmitowano metodą neurostymulacji osobom, które z lotnictwem nie miały nic wspólnego. „Ściągnięte” do ich mózgów za pomocą specjalnego czepka z elektrodami informacje znacznie przyspieszyły proces nauki. Ci, których stymulowano odpowiednimi impulsami, zdobywali wiedzę o 33 proc. szybciej niż ci, którzy nie otrzymali dodatkowego zestawu danych.

Dr. Phillips wierzy, że stymulacja mózgu będzie mogła wkrótce wspomagać nas podczas nauki języków obcych i prowadzenia pojazdów, a także podczas przygotowywania się do egzaminów. – To pierwszy system stymulacji mózgu tego typu. Brzmi jak science fiction, ale ma solidną naukową podstawę – przekonuje Phillips.

źródło: www.nauka.newsweek.pl

Więcej schizofreników wśród uchodźców

Naukowcy ze szwedzkiego Instytutu Karolinska oraz londyńskiego University College zajęli się badaniami uchodźców. Wynika z nich, że są oni trzy razy bardziej narażeni na wystąpienie schizofrenii niż osoby wychowujące się w miejscu urodzenia. Poinformowała o tym agencja AFP. Dotychczasowe badania wskazywały, że uchodźcy są narażeni na wystąpienie objawów stresu pourazowego i depresji. Ostatnie analizy szwedzkich i brytyjskich naukowców potwierdzają też większe ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych, w tym schizofrenii. Badania wykazały, że na każde 10 tys. osób urodzonych w Szwecji przypadają cztery nowe przypadki zachorowań na schizofrenię i inne zaburzenia psychiczne. Wśród imigrantów, którzy nie są uchodźcami odsetek wyniósł 8, a wśród uchodźców aż 12. Badania dotyczyły obu płci, ale odsetek ten był bardziej widoczny wśród mężczyzn. Zdaniem naukowców można wysnuć wniosek, że wydarzenia życiowe są istotnym czynnikiem wystąpienia schizofrenii. Badania zostały przeprowadzone na podstawie danych pochodzących ze szwedzkiego rejestru krajowego. Analizują objęto dane do grudnia 2011 r, tak więc nie uwzględniają oni ostatniej fali uchodźców.

źródło: fakty.interia.pl

Kobiety uzależniają się szybciej - WYWIAD

Na temat alkoholizmu wśród kobiet, seksoholizmu i innych uzależnień z dr. Sławomirem Wolniakiem, ordynatorem Kliniki Wolmed, rozmawia Agnieszka Fedorczyk. Wywiad ukazał się w "Wysokich Obcasach". Zachęcamy do lektury.

Czy to prawda, że kobiety uzależniają się szybciej niż mężczyźni?

Tak. Określenie "słaba płeć" w przypadku uzależnień jest adekwatne. Nie dość, że kobiety uzależniają się szybciej, to jeszcze skutki tego są u nich większe niż u mężczyzn.

Dlaczego?

To wynika z różnic pomiędzy płciami - biologicznych, psychologicznych. Np. odporność kobiet na alkohol jest aż pięciokrotnie niższa. W przypadku pań często wystarcza cztery-pięć lat regularnego picia, by zniszczyć wątrobę, panowie wytrzymują 20 lat i więcej. Organizm kobiety wytwarza mniej przerabiających alkohol enzymów. Na większą toksyczność alkoholu w organizmie wpływają też zmiany hormonalne wynikające z cyklu menstruacyjnego, mniejsza zawartość wody w orgazmie, a większa tkanki tłuszczowej.

Poza tym kobiety z reguły później trafiają na odwyk, a w efekcie leczenie jest trudniejsze. Wynika to z tego, że one piją w samotności, nie godzą się ze swoim uzależnieniem, wypierają ten fakt, ukrywają.

Dlaczego piją w samotności?

Na picie mężczyzn jest przyzwolenie kulturowe i społeczne, na picie kobiet - nie. Nadal to głównie kobiety są odpowiedzialne za dom i wychowanie dzieci. Oczekiwania wobec ich zachowań są restrykcyjne. Dlatego tak długo, jak się da, ukrywają nałóg i trudniej im prosić o pomoc. Gdy problem się ujawnia, słyszą krytykę i swojego zachowania, i pełnionych ról: "zła matka", "zła żona". Uzależnione kobiety dużo szybciej są odrzucane przez otoczenie, a przy braku wsparcia łatwiej staczają się na dno.

To dotyczy nie tylko picia

Oczywiście! O nim się powie "seksoholik", obdarzy współczuciem, bo chory. Ona z tym samym uzależnieniem, też chora, zostanie nazwana dziwką. Kto jej pomoże? Partner? Zjawisko unikalne.

Alkoholiczki, które próbują wytrzeźwieć, rzadko znajdują wsparcie nawet u najbliższych. Większość pań zgłaszających się na terapię antyalkoholową nie musi się obawiać odrzucenia, bo już jest samotna.

Jakie kobiety się uzależniają?

W każdym wieku, ale od czego innego. Charakterystyczne są dwie grupy: młode, niezamężne (panny, kobiety rozwiedzione, pozostające w separacji), wykształcone (wykształcenie wyższe) oraz starsze, te, które dotknął syndrom opuszczonego gniazda, czyli dzieci dorosły, wyprowadziły się z domu.

Od czego najczęściej się uzależniają?

Poza papierosami dominują pracoholizm i alkohol. Zaraz potem są leki, narkotyki, seks, zakupy i hazard. Kobiety częściej uzależniają się też od swoich partnerów niż odwrotnie.

Pracoholiczka to

menedżerka, dyrektorka, prezeska. Kobieta, której zatarły się granice między życiem zawodowym i prywatnym. Perfekcyjna, krytyczna, z wygórowanymi wymaganiami wobec siebie i innych. Bez dystansu do otaczającej ją rzeczywistości. Brak jej pokory, co powoduje, że w trudnych sytuacjach nie potrafi prosić o pomoc i skorzystać ze wsparcia innych.

Nie słyszałam, żeby pracoholizm był powodem trafiania na odwyk.

Bo nie jest, ale jego konsekwencje już tak.

Pracoholizm, który dotyczy ok. 40 proc. Polek na stanowiskach, nakręca u nich kolejne uzależnienia - głównie alkoholizm.

Kobieta, która robi karierę, musi wciąż dokonywać wyborów pomiędzy rolą przypisaną do jej płci a ambicjami. Zderza się ze stereotypowym myśleniem i mierzy się z wieloma stresującymi sytuacjami. Napięcie rozładowuje alkoholem, seksem, zakupami Samotność i związane z nią stresy, coraz częściej połączone z depresją, to główne przyczyny popadania w nałogi.

Ale nie każda się uzależnia. Dlaczego?

To zależy od konstrukcji psychicznej, wychowania, doświadczeń życiowych. Kobiety często (znacznie częściej niż mężczyźni) popadają w uzależnienia z powodów emocjonalnych, frustracji, poczucia permanentnego zmęczenia, rozdrażnienia. Łatwiej uzależniają się te wrażliwe, z niskim poczuciem własnej wartości. Uzależnienie pomaga (pozornie) ukryć słabość i kompleksy. Jest ciężką chorobą - zakłamania, zaprzeczeń, manipulacji.

Jakie doświadczenia życiowe zwiększają podatność na uzależnienia?

Trauma. Sytuacja niosąca ogromny ładunek emocjonalny, stres i destabilizację, np. śmierć bliskiej osoby. Znacznym ryzykiem uzależnienia są obciążone kobiety molestowane seksualnie w dzieciństwie. One często nawet wyparły te wspomnienia, co nie znaczy, że nie doświadczają bólu psychicznego związanego z tymi wydarzeniami.

Sporo kobiet sięga po alkohol, bo ma problemy seksualne.

Od alkoholu łatwiej uzależniają się te, które sięgnęły po kieliszek jako nastolatki. Bo alkohol zaburza rozwój emocjonalny, sprzyja podejmowaniu ryzykownych zachowań groźnych dla życia i zdrowia. Badania wykonane w USA dowodzą, że 40 proc. osób, które zaczęły pić przed ukończeniem 15. roku życia, zostało zdiagnozowanych jako uzależnione w wieku dorosłym.

Na alkoholizm narażone są też częściej kobiety pracujące w męskich zawodach, bo starają się upodobnić do kolegów w sposobie bycia.

Powodem nadużywania alkoholu przez kobietę bywa pijący partner. Ona pije z nim, bo...

...łudzi się, że jeżeli będzie pić z nim, to on nie będzie się "włóczył", będzie mogła to kontrolować.

A on? Zacznie pić "z troski o nią"?

O, nie! Prędzej porzuci. Na dziesięciu pijących mężczyzn z powodu jego nałogu opuszczony zostanie jeden, dwóch. Gdy ona ma problem, odejdzie ośmiu na dziesięciu.

Czy kobiety uzależniają się od miłości do mężczyzny?

Raczej od huśtawki emocji, która towarzyszy relacji. To strasznie destrukcyjne sytuacje: on ją bije, potem przynosi bukiet róż, przeprasza. I ona nie widzi świata poza nim. Pije z nim, ćpa z nim - uzależnia się od narkotyków i alkoholu z powodu "miłości", a do tego jest uzależniona od tejże "miłości", dla której da się pobić, zgwałcić, porzucić, a potem wróci do niego.

Jaka jest specyfika uzależnień ze względu na wiek?

Nastolatki, 20-latki częściej piją i ćpają, bywają też uzależnione od seksu. Kobiety w średnim wieku (30-50 lat) to często pracoholiczki, uzależnione od partnera (młodszej łatwiej jest odejść z toksycznego związku), seksoholiczki. Bywają hazardzistkami i biorą narkotyki, ale inne niż młodsze dziewczyny, raczej kokainę niż dopalacze. Kobiety po 50. r.ż. to częściej alkoholiczki, lekomanki, hazardzistki. Częste są uzależnienia mieszane, czyli dwa albo więcej uzależnień jednocześnie lub następujących po sobie. Bo uzależnienie goni uzależnienie.

To znaczy?

Dam przykład. Nauczycielka, 50 plus, dzieci odchowane, mąż często zawodowo poza domem. Ona ma narastające poczucie osamotnienia. I orientuje się, że lampka wina wieczorem pomaga jej rozładować napięcie. Ale z czasem te dawki alkoholu stają się coraz większe, bo w organizmie rośnie tolerancja na to, od czego się uzależniamy. Pewnego dnia budzi się rano po wieczornym piciu z zespołem odstawienia: trzęsą jej się ręce, poci się, serce jej kołacze. Takie objawy nie występują nagle, one narastają. Aż przychodzi moment, że nie dają normalnie funkcjonować.

Ona musi w pracy ukryć to uzależnienie pierwotne, czyli alkoholizm. Zaczyna więc brać leki uspokajające, które pomagają zagłuszyć głód i skutki picia, ale i na nie rośnie tolerancja organizmu. Po kilku miesiącach nie wystarcza już poranna dawka jednej-dwóch tabletek.

Dla tej kobiety przełomowy był dzień, gdy trzęsącymi się rękami próbowała zażyć tabletki w czasie lekcji i zobaczyła, że dzieci ją obserwują ze zdumieniem. Przyjechała do kliniki jako alkoholiczka i lekomanka. Inna pacjentka miała problem z zaśnięciem (częste wśród alkoholiczek), zaczynała od dwóch tabletek nasennych. Kiedy trafiła na leczenie, brała ich 70.

A seksoholizm jest konsekwencją alkoholizmu czy odwrotnie?

Raczej odwrotnie. Jedna z pacjentek, 35-latka, dobrze zarabiająca, uzależniona od seksu i alkoholu, miała problemy w relacjach z mężczyznami i z tego powodu często zmieniała partnerów. A że potrzeby nałogowca rosną - chce większej dawki, silniejszych doznań - ta kobieta zaczęła szukać kolejnych partnerów przez internet, oglądać pornografię i to, co widziała, stosować w życiu. Z czasem pojawiło się u niej poczucie obrzydzenia do samej siebie, więc zaczęła je zapijać.

Początkowo piła po seksie, a potem także przed, bo na trzeźwo nie poszłaby do łóżka z osobnikami, z jakimi to robiła. Uzależnienie od seksu jest dla kobiet bardziej niszczące niż dla mężczyzn.

Dlaczego?

Z powodu konsekwencji. Seksoholiczki są narażone na przemoc. Dla tej pacjentki przełomem było to, że facet po seksie pobił ją, a potem obsikał. Te doświadczenia powodowały, że piła jeszcze więcej, żeby zapomnieć, że się upokorzyła.

Inna uzależniona, 24-letnia studentka, miała ok. 2,5 tys. partnerów. Jednego dnia potrafiła spać z dziesięcioma. Było jej wszystko jedno gdzie, z kim, byle odbyć stosunek. Ta dziewczyna miała ojca alkoholika, agresywnego wobec niej i jej matki. Gdy miała trzy-cztery lata, pogłaskała się przypadkowo po waginie (dzieci dotykają swoich genitaliów, to normalne) i poczuła, że dało jej to rozluźnienie, wyciszyło po awanturze. Zaczęła w ten sposób rozładowywać emocje. Pierwszy stosunek odbyła jako 13-latka.

Czy dziewczyny uzależnione od seksu często pochodzą z rodzin, w których jest przemoc?

Często. Rozładowanie seksualne pozwala poczuć się lepiej. Zaczynają seksem "leczyć" emocjonalne rany, wypełniać emocjonalne braki. Mózg szybko się uczy, więc jak regulujesz uczucia za pomocą jakiejś substancji czy zachowania, to on "chce" potem każde uczucie rozładowywać w sposób, który przynosi ulgę: seksem, alkoholem, narkotykami, hazardem, zakupami.

Uzależnieni zapominają, że emocje można rozładować czy zaspokoić inaczej: pójść na spacer, na basen, poczytać książkę. Mają w głowie jedno rozwiązanie: napić się, naćpać, uprawiać seks.

A jakie kobiety ćpają?

Oprócz nastolatek jest druga grupa niemal klasyczna. Kobiety wykształcone 30 plus, które pną się po szczeblach kariery. Korporacja wymusza na nich, żeby pracowały po kilkanaście godzin, zawsze były w formie, ładnie wyglądały. W takiej sytuacji kobieta chce wytrzymać to nadludzkie tempo i uczy się, jak sobie z tym radzić, np. wciągnąć w pracy kreskę kokainy w toalecie, bo niejedna osoba w firmie to robi.

Jak szybko rośnie tolerancja na kokainę?

Bardzo szybko. Po pierwszym niuchu pracujesz osiem godzin, za dwa tygodnie ten jeden niuch wystarcza na cztery godziny, a po miesiącu - na godzinę. To zażywasz częściej. U naszej pacjentki, menedżerki, do kokainy doszło drugie uzależnienie - od leków nasennych. Nie mogła spać, bo się tyle naćpała koki w ciągu dnia, że łykała tabletki na sen albo piła alkohol. Uzależnienie od leków nasennych i alkoholu jednocześnie jest charakterystyczne także wśród kobiet 30 plus, które zajmują się domem. Np. kiedy ona zostaje z małymi dziećmi, a mąż pracuje za granicą, przysyła pieniądze, sam przyjeżdża raz na dwa miesiące. Ona czuje się samotna i zmęczona. Zrobi zakupy, ogarnie dom i sączy wino. A wieczorem łyka środki nasenne, bo nie może zasnąć.

A hazard? Wydaje się uzależnieniem egzotycznym.

Mechanizm uzależnienia jest ten sam: chodzi o zaspokojenie braków emocjonalnych i oddziaływanie na układ nagrody. Hazard często dołącza jako drugie uzależnienie, jak u pacjentki, która po leczeniu z alkoholizmu i latach abstynencji wróciła do nas jako hazardzistka. Jej zmorą były automaty, potrafiła przegrać pieniądze przeznaczone na wypłaty dla pracowników. Inna sprzedała samochód za 60 tys. zł i jednego dnia przegrała to w ruletkę.

Wśród uzależnień behawioralnych problem stanowi też zakupoholizm. Osoba przez lata uzależniona od substancji (np. alkoholu) teraz uzależnia się od stanu emocjonalnego.

Kupowanie daje jej poczucie szczęścia?

Tak.

Zakupoholizm jest uzależnieniem bardzo silnym i łatwo dostępnym. A chora uzależnia się od stanu emocjonalnego - wyrzutu adrenaliny, endorfin, który następuje podczas kupowania. Potem, tak jak w alkoholizmie czy innym uzależnieniu, następuje emocjonalny zjazd, poczucie winy. Jedna z moich pacjentek potrafiła w ciągu trzech miesięcy wydać pół miliona na futra, ciuchy, biżuterię.

Zakupoholizm to domena bogatych?

Skąd! Miewam pacjentki, które mają mało pieniędzy, kupują "wszystko po 4 zł" w takich ilościach, że bywa, iż potem nie mają za co jeść.

Jak się leczy takie osoby?

Jak we wszystkich uzależnieniach - terapią indywidualną i grupową. Chodzi o uświadomienie sobie swoich zachowań, poznanie ich przyczyny i zmianę.

Ilu osobom udaje się wyjść z uzależnienia dzięki samej psychoterapii?

Około 30 proc. chorych. U wielu jednak stosuje się leki. Na przykład u alkoholików. Pacjenci zapijają się na śmierć, bo rozpada im się wątroba, mają zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, niewydolność szpiku kostnego, a więc produkcji krwinek. Dzięki lekom zamiast wypić pół litra czy litr alkoholu, chory wypija 100-150 mg, czyli wprowadza do organizmu mniej trucizny.

Skoro leki są tak skuteczne, to po co odwyk terapeutyczny?

Najskuteczniejsza jest terapia skojarzona, z udziałem psychiatry i psychoterapeuty. Pracujemy tak już od 12 lat. Jednak do tej pory odwyki prowadzi się często tak, że jest nakaz całkowitej abstynencji, tzn. że chorym nie wolno brać żadnych leków. Tymczasem farmakoterapia zwiększa skuteczność leczenia o 20 proc.

Kiedy można powiedzieć, że pacjent jest wyleczony?

Uleczony. Z uzależnienia nie da się wyleczyć. Głód może pojawić się nawet po dziesięciu latach abstynencji. Mózg nie zapomina tego, co zaspokajało jego potrzeby. Terapia odwykowa przygotowuje i uczy pacjentów, jak mają sobie radzić z uczuciami, z trudnymi sytuacjami, ze stresem w sposób inny niż nałóg. Zajmuje to mniej więcej dwa lata.

Dzień Walki z Depresją coraz bliżej

Czy słyszycie czasem: – Weź się w garść! Nie siedź ciągle w domu! Niech ci się wreszcie zachce... chcieć!
A Wy nie macie ochoty na nic, towarzyszy Wam obojętność, apatia, często płaczecie bez powodu, nie możecie spać, nie macie apetytu... Takie objawy możecie mnożyć i po jakimś czasie zaczynają Was poważnie niepokoić... Zastanawiacie się, czy nie cierpicie na depresję? Nie ma co zwlekać, nie wolno lekceważyć niepokojących sygnałów – trzeba skonsultować się z lekarzem psychiatrą lub psychologiem.
23 lutego przypada Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Jak co roku z tej okazji Instytut Zdrowia i Równowagi Psychicznej Kliniki Wolmed w Bełchatowie (ul. Opalowa 9) w dniach 22-23 luty organizuje Tydzień Walki z Depresją, w ramach którego będzie można skorzystać z bezpłatnej porady psychiatry lub psychologa. Zapisy pod nr tel. 44 633-78-99.
Patronat nad Tygodniem Walki z Depresją objęła prezydent Bełchatowa Mariola Czechowska oraz starosta bełchatowski - Waldemar Wyczachowski.